ชวนทำความรู้จักชาดอกอัญชัน ประโยชน์และโทษที่ควรรู้ก่อนดื่มเพื่อสุขภาพ

ปัจจุบันนี้ผู้คนหันมาใส่ใจสุขภาพกันมากขึ้น ไม่ว่าจะเป็นการออกกำลังกาย การกินอาหารที่มีประโยชน์ โดยเฉพาะเครื่องดื่มที่ทำจากสมุนไพร และนอกเหนือจากเมนูที่หลายคนคุ้นเคยอย่างน้ำขิงมะนาวน้ำผึ้งที่ทำจากสมุนไพรในครัว หนึ่งในพืชสมุนไพรพื้นบ้านที่คนไทยนิยมใช้ไม่แพ้กันก็คือ ดอกอัญชัน ที่มักจะทำเป็นสีผสมอาหาร หรือแปรรูปเป็นอัญชันอบแห้งเพื่อทำชาดอกอัญชัน วันนี้ ShopBack Blog เลยจะพาไปทำความรู้จักกับชาดอกอัญชันให้มากขึ้นกัน

อัญชันมีประโยชน์มากมาย

เมื่อกล่าวถึงอัญชัน โดยทั่วไปมักนึกถึงดอกสีน้ำเงิน ซึ่งเป็นที่นิยมนำมาใช้ประโยชน์ทางเครื่องสำอาง หรือใช้เป็นสีผสมอาหารและเครื่องดื่ม แท้จริงแล้วสรรพคุณของอัญชัน สามารถใช้ประโยชน์ได้ทั้งต้นเลยค่ะ

• ราก ใช้ฝนเอาน้ำหยอดตา แก้ตาเจ็บ ตาฟาง บำรุงดวงตา หรือผสมทำยาสีฟัน แก้ปวดฟัน และใช้ต้มน้ำดื่มเป็นยาระบายท้อง ขับปัสสาวะ แก้ปัสสาวะพิการ
• ใบและราก ฝนเอาน้ำหยอดตา แก้ตาแฉะ ตาฟาง
• ดอก ตำเป็นยาพอก หรือคั้นเอาน้ำทาแก้ฟกบวม แก้พิษแมลงกัดต่อย และใช้สระผมเป็นยาแก้ผมร่วง
• เมล็ด ใช้กินเป็นยาระบายท้อง

นอกจากนี้ การใช้ประโยชน์ในต่างประเทศ ตามตำราอายุรเวทศาสตร์ของอินเดีย อัญชันถูกจัดอยู่ในหมวดหมู่พืชที่มีสรรพคุณบำรุงสมอง โดยได้มีการนำส่วนรากและเมล็ดของอัญชันมาใช้เป็นยาสำหรับบำรุงร่างกาย บำรุงสมอง และบำรุงความจำ รวมถึงใช้เป็นยาระบายและขับปัสสาวะ

ผลิตภัณฑ์จากดอกอัญชัน

ด้วยสรรพคุณอัดแน่นตั้งแต่ต้นจนถึงราก ดอกอัญชันจึงถูกนำมาแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์ด้านความงาม สุขภาพ และแม้แต่อาหารได้หลากหลาย ไม่ว่าจะเป็นแชมพู ครีมนวด และเซรั่มอัญชัน ที่ช่วยลดปัญหาผมหงอกก่อนวัยและลดการหลุดร่วงของเส้นผม สบู่ดอกอัญชันช่วยบำรุงผิวพรรณ หรือจะเป็นเมนูขนมไทย อาทิ บัวลอยดอกอัญชัน วุ้นกะทิดอกอัญชัน สาคูเปียกอัญชัน ข้าวเกรียบปากหม้ออัญชัน ไอศกรีมอัญชัน วุ้นอัญชัน และอีกมากมาย รวมทั้งชาดอกอัญชันที่ดื่มได้ทั้งแบบร้อนและแบบเย็น

ชาดอกอัญชันทำเองได้ง่ายๆ

วันนี้ ShopBack Blog จะขอโฟกัสที่ชาดอกอัญชัน ซึ่งเป็นเครื่องดื่มที่กำลังได้รับความนิยมในหมู่คนรักสุขภาพ เพราะความเป็นดอกไม้ที่มีประโยชน์ล้นเหลืออย่างที่เอ่ยไปข้างต้น นอกจากนี้ชาดอกอัญชันยังมีสีสันสวยงามช่วยเป็นอาหารตาในขณะดื่มได้อีกด้วย จึงเหมาะกับการดื่มเพื่อดับกระหาย ระบายความร้อน และช่วยให้ผ่อนคลายในระหว่างวันได้

วิธีทำดอกอัญชันอบแห้งด้วยตัวเอง

• เก็บดอกอัญชันที่บานใหม่ในทุกเช้า จะทำให้มีกลิ่นหอมมากกว่า และอย่าเก็บดอกสดไว้ค้างคืน เพราะอาจทำให้เกิดเชื้อราได้
• นำดอกอัญชันไปวางเรียงบนตะแกรงตาข่าย แล้วนำไปตามแดดราว 1-2 วัน
• เมื่อแห้งแล้วนำมาอบในหม้ออบลมร้อนเพื่อไล่ความชื้นอีกครั้ง โดยใช้ไฟอ่อนๆ
• หมั่นกลับดอกอัญชันไปมาเพื่อให้ได้รับความร้อนสม่ำเสมอ ให้สังเกตดูว่าตรงขั้นจะเป็นสีเขียว ส่วนดอกจะหอม แห้งกรอบ

หรือหากไม่สะดวกตากแห้งเองก็สามารถหาซื้ออัญชันอบแห้งแบบสำเร็จรูปจากร้านค้าโอท็อปต่างๆ อาทิ ชาดอยแม่สลอง,  Chiangmaitea.com, bluemochatea.com รวมทั้งใน Lazada, Shopee, JD Central ที่มีให้เลือกหลากหลายแบบทั้งอัญชันออแกนิก หรือแบบซองเล็ก (Teabag) ที่ชงสะดวก

How To ชงชาอัญชัน

• ชงแบบน้ำชา

1. ต้มน้ำสะอาดให้เดือดที่อุณหภูมิประมาณ 80-90 องศาเซลเซียส ไม่ควรใช้น้ำเดือดจัด
2. ใส่ดอกอัญชันอบแห้ง 3-5 ดอกลงไปในแก้ว แล้วเทน้ำร้อนให้พอท่วม จากนั้นเทน้ำทิ้งทันที เพื่อเป็นการล้างเศษฝุ่นละออง และกระตุ้นให้ชาดอกอัญชันออกรสและมีกลิ่นหอมได้เร็วขึ้น
3. เติมน้ำร้อน 300 มิลลิลิตรลงไปรอบ 2 แล้วแช่ทิ้งไว้ 1-2 นาที แล้วตักดอกอัญชันออก เป็นอันเสร็จ

• ชงแบบน้ำสมุนไพร

1. ต้มน้ำ 1 ลิตร แล้วใส่ดอกอัญชันประมาณ 8-12 กรัม
2. ต้มจนน้ำเดือดจัด แล้วทิ้งไว้ประมาณ 3-5 นาที
3. กรองดอกอัญชันออกจากน้ำแล้วสามารถนำไปดื่มได้ทันที

สูตรชาอัญชันแบบดัดแปลง

• ชาอัญชันฮันนี่เลม่อน

ส่วนผสม

1. น้ำดอกอัญชัน
2. น้ำมะนาว น้ำผึ้ง
3. น้ำแข็ง

วิธีทำ

1. ผสมน้ำชาดอกอัญชัน น้ำมะนาว และน้ำผึ้ง แล้วคนให้เข้ากัน เทเสิร์ฟในแก้วน้ำแข็ง
2. ตกแต่งแก้วด้วยเลม่อนฝานและใบสะระเหน่

• นมเย็นอัญชัน

ส่วนผสม

1. น้ำดอกอัญชัน 1 ถ้วยตวง (ผสมดอกอัญชัน 10-15 ดอก)
2. นมสด 1/2 ถ้วยตวง
3. นมข้นหวาน 4 ช้อนโต๊ะ
4. น้ำแข็งป่น
5. นมข้นจืด

วิธีทำ

1. ต้มดอกอัญชันอบแห้งจนเดือดและน้ำเปลี่ยนเป็นสีน้ำเงินเข้ม ยกลงกรองเอาเฉพาะน้ำ
2. ใส่นมสดและนมข้นหวานลงในน้ำอัญชัน คนให้เข้ากัน
3. ตักน้ำแข็งใส่แก้ว รินนมอัญชันลงไป แล้วราดด้วยนมข้นจืด หรือบ้านใครมีที่ตีฟองนมก็นำนมสดไปตีฟองนมแล้วราดลงไปก็ได้ค่ะ

ชาดอกอัญชันกินมากไปก็มีโทษ

การใช้ประโยชน์เพื่อการบริโภคควรระมัดระวังการรับประทานร่วมกับยาที่มีฤทธิ์ต้านการเกาะกลุ่มของเกล็ดเลือดหรือยาป้องกันการแข็งตัวของเลือด เช่น แอสไพริน และ warfarin เป็นต้น เนื่องจากมีรายงานว่าสาร ternatin D1 ในดอกอัญชันมีฤทธิ์ต้านการเกาะกลุ่มของเกล็ดเลือด ซึ่งอาจมีผลเสริมฤทธิ์กันจนเกิดอันตรายต่อร่างกาย

ดังนั้นผู้ที่ต้องใช้ยาดังกล่าวเป็นประจำ หากต้องการบริโภคดอกอัญชันในรูปแบบเครื่องดื่มหรือชาชง ไม่ควรชงในขนาดความเข้มข้นมาก และไม่ควรดื่มแทนน้ำ ส่วนข้อควรระวังสำหรับการใช้ภายนอกร่างกายคือ ควรระมัดระวังในผู้ที่มีอาการแพ้ดอกไม้ชนิดต่างๆ ให้หมั่นสังเกตตนเอง หากใช้ผลิตภัณฑ์ที่มีส่วนผสมของอัญชันแล้วก่อให้เกิดอาการระคายเคืองควรหยุดใช้ทันที สมุนไพรต่างๆ รอบตัวเราถึงแม้จะมีประโยชน์ แต่หากกินมากเกินไปหรือกินติดต่อกันนานๆ ก็ย่อมจะมีโทษได้เช่นกัน เพราะฉะนั้นต้องรู้จักเลือกรู้จักใช้แต่พอดีค่ะ

ที่มาอ้างอิง : pharmacy.mahidol.ac.th, YouTube/ชัวร์ก่อนแชร์ Sure And Share